براي تغييرات فردا دير است
جعفر گلابي
اين نسل نمي‌خواهد داشتن يك زندگي معمولي را با خودش تا پيري به دوش بكشد
بعد از جهان دوقطبي و پايان جنگ سرد، امريكا تنها قطب قدرتمند جهان شد كه البته نهايت استفاده را از قدرت بلامنازعه خود كرد و اميالش را تا آنجا كه توانست پيش برد، اما در حال حاضر نظام تك‌قطبي جهان با چالش‌هاي متعدد روبروست و امريكا ديگر قدرت آن را ندارد كه براي منازعات مختلف تعيين تكليف نهايي كند. چين به عنوان دومين قدرت اقتصادي جهان ظهور كرده و با تكيه بر وجوه مختلف اقتدار، خود را به موقعيت بازيگري مهم درجهان رسانده است. هند در سال 2022 سريع‌ترين رشد اقتصادي جهان را به خود اختصاص داد و طبق گزارش صندوق بين‌المللي پول به رشدي 11.2 درصدي رسيد، اين كشور با دوري از مخاصمات كمرشكن و بي‌حاصل و داشتن بزرگ‌ترين دموكراسي جهان و التزام به وجوه توسعه قدرت بالقوه‌اي‌است كه دير يا زود بازو به بازوي قدرت‌هاي دنيا خواهد زد. عربستان با تكيه بر ثروت عظيم خود و مزيت‌هاي بي‌نظيري چون داشتن قبله 2 ميليارد مسلمان جهان و رشد اقتصادي بالاي 8 درصد رمز اقتدار خود را يافته است و از اروپاي جديدي دم مي‌زند كه قرار است در خاورميانه شكل بگيرد. نگاهي به رفتار و تصميم‌هاي دول مختلف از اروپا تا تركيه تا برزيل تا كشورهاي شرق دور تا پاكستان و امارات و عراق نشان از تغييرات و رويكردها و موقعيت‌هاي جديد در وراي همه نا آرامي‌ها و دعواها و نزاع‌ها دارد و ما بخواهيم يا نخواهيم بايد جايگاه خود را در جهان جديد مشخص كنيم. جهاني كه در آن حرف اول را اقتصاد مي‌زند و كسي برنده است كه در جذب سرمايه‌گذاري و توليد و رشد و اشتغال سري در ميان سرها داشته باشد. بخواهيم يا نخواهيم، بدانيم يا ندانيم با تورم بالاي 45 درصد، با بيكاري بالاي 9 درصد و سرمايه‌گذاري 5.95ميلياردي٭ ما حرفي براي گفتن در جهان اقتصاد نخواهيم داشت. امروز مشكلات اقتصادي نه تنها فشار بي‌سابقه‌اي متوجه معيشت مردم كرده است كه موقعيت ايران در منطقه و جهان را به چالش مي‌كشد. با همه اينها و با شوق زايدالوصف مسوولان براي نشان دادن اقتدار كشور همچنان شاهد انواع اولويت‌ها درسياست‌هاي خارجي و داخلي هستيم و اقتصاد و الزامات بديهي‌اش به اندك شعارو بهانه‌اي ناديده گرفته مي‌شود. شوربختانه اقتصاد نه دستورپذير است و نه زود بازده كه به محض اراده مسوولان و اوامري كه همه روزه صادر مي‌فرمايند پاسخ مثبت دهد .قرائن و شواهد نشان مي‌دهد كه طي 5 تا 10 سال آينده جهاني كه ما در آن به سر مي‌بريم شاهد تغييرات گسترده خواهد شد، تغييراتي كه از هم اكنون روندهاي آن آغاز شده‌اند و اگر كسي بخواهد فكري بكند و چاره‌اي بينديشد حتي صبر يك‌روزه هم چه بسا خسارت‌بار باشد و كشور را از موقعيت‌هاي مهم آينده محروم كند. برنده يا بازنده بودن در جهان نه چندان دور به تك‌تك تصميمات شجاعانه يا شعاري امروز ما بسته است. موقعيت اقتصادي ما با سال‌ها تحريم كمرشكن در مقايسه با ديگر كشورها هر ناظري را از كند وكاو مستغني مي‌كند و مي‌تواند آينده‌اي را ترسيم نمايد كه در آن كشورها بدون تحريم بر سرعت رشد خود مي‌افزايند. مردم رفاهي كه خصوصا در كشورهاي حاشيه خليج فارس از آن برخوردار هستند را مي‌بينند و خيز آنان براي جهش‌هاي حساب‌شده را مشاهده مي‌كنند. اگر يك ايراني از دولت سوال كند كه چرا فاصله رفاهي ما با كشورهاي كوچكي مثل امارات و كويت و قطر تا اين حد بزرگ و فزاينده بايد باشد؟ آيا آقايان مي‌توانند پاسخ دهند كه ما در عوض فاصله طبقاتي كمتر، فساد ناچيز، رانت‌خواري غيرقابل توجه، حقوق‌هاي غير نجومي و از همه مهم‌تر رضايت مردم را دارا هستيم؟ نسل ما كه به انقلاب متوسل شد و جنگ را اداره كرد نسلي آرمانگرا ، غمگين و قانع بود و همه بهجت و خوشحالي و افتخارش اين بوده و هست كه سيلي سخت خورديم، زندگي نكرديم ولي نگذاشتيم يك وجب از خاك كشور جدا شود. نسلي كه دارد مي‌آيد و پيشقراولانش با اعتراض شروع كرده‌اند جدا مي‌خواهد زندگي كند و زندگي را حق خودش مي‌داند و حقش هم هست، ظاهرا شباهتي با ما ندارد، شعار و بهانه‌پذير نيست ودليلي براي قناعت نمي‌بيند، اين نسل نمي‌خواهد به قيمت كم‌كاري‌ها و بي‌دانشي‌ها، خودمحوري‌ها و آقازاده سالاري‌ها و شعارزدگي‌ها حسرت داشتن يك زندگي معمولي را با خودش تا پيري به دوش بكشد. ما حق نداريم براي نسلي كه نبض تند آينده را در دست دارد و براي زندگي‌اش احساس نگراني و خسارت مي‌كند تصميمات خودپسندانه بگيريم .
چه بسا با خطاي امروز ما نسل آينده بگويد هرطور مي‌خواهد بشود ما از نسل گذشته كلا عبور مي‌كنيم! واقعا و بدون اغراق با توجه به جميع شرايط پيش رو براي پاسخگويي به مطالبات نسل جديد فردا دير است، اگر قرار است متناسب با سرعت رويدادها تغييراتي ايجاد كنيم وقتش همين امروز است و تاخير در آن، موقعيت‌هاي آينده را يكي پس از ديگري از ايران مي‌ستاند.
٭ايسنا؛ معاون وزير اقتصاد - 8بهمن 1401